LÀM NHÀ HỎI KIẾN TRÚC SƯ

TẠI SAO PHẢI CẦN NGƯỜI THIẾT KẾ CÓ CHUYÊN MÔN ?

Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh và quan điểm của từng gia chủ mà họ có những cách làm khác nhau. Tuy nhiên, đứng trên góc độ của một nhà tư vấn, chúng tôi luôn khuyến khích các gia chủ nên chọn cách làm chuyên nghiệp, tức là đi theo trình tự bài bản từ thiết kế đến thi công. Như đã nói ở trên, đa số các gia chủ đều chọn phương án làm việc với nhà thầu trước vì nhiều lý do khác nhau … Vì họ không hiểu trình tự làm việc, hay họ hiểu nhưng vì họ không coi trọng khâu tư vấn thiết kế, họ muốn tiết kiệm chi phí thiết kế vì họ biết thông thường các nhà thầu sẽ “free” cho họ phần phí thiết kế này … Tất nhiên gia chủ là người bỏ tiền ra nên họ có quyền tùy nghi chọn lựa cách làm nào mà họ thích, họ cảm thấy phù hợp nhất. Nhưng có những nguyên tắc căn bản trong nghề xây dựng mà các vị gia chủ cần nên biết …

• Kiến trúc sư là nhà thiết kế giữ vai trò bao quát xuyên suốt cả công trình. Kiến trúc sư có thể không có kiến thức chuyên sâu về các lĩnh vực kỹ thuật khác nhưng chắc chắn sẽ có những kiến thức tổng quát để giúp gia chủ vẽ nên một bức tranh tổng thể của công trình từ kiến trúc, nội thất đến kết cấu, cơ điện lạnh … Bản vẽ kiến trúc là bản vẽ đầu tiên cần có của một công trình. Dựa trên bản vẽ kiến trúc thì các nhà thiết kế kỹ thuật khác mới có thể triển khai phần việc của mình. Nếu không có bản vẽ kiến trúc thì sẽ không có bất cứ các bản vẽ thiết kế kỹ thuật nào khác.

• Nhà thiết kế (hay nhà tư vấn thiết kế theo cách gọi kiểu nhà nước) và nhà thầu có những mâu thuẫn với nhau căn bản về lợi ích. Dù là nhà thiết kế hay nhà thầu thì cũng đều phải cần có thu nhập để sống. Tuy nhiên, nhà thiết kế ăn tiền dịch vụ. Mối quan tâm chính của họ là qui cách, tiêu chuẩn, nói chung là những vấn đề liên quan đến chất lượng của công trình. Còn nhà thầu thì ăn tiền vật tư, ăn tiền nhân công lắp đặt. Mối quan tâm chính của họ là lợi nhuận rồi sau đó mới đến chất lượng và các thứ khác …

Qua những nguyên tắc cơ bản nêu trên, rõ ràng là mối quan tâm của nhà thiết kế gần gũi với quyền lợi của gia chủ hơn. Vậy nên nhà thiết kế có chuyên môn hẳn hòi chính là những đối tác hay thậm chí là những người bạn mà mà gia chủ có thể tin tưởng, chia sẻ thông tin và giao phó số phận ngôi nhà của mình cho họ. Và nhà thiết kế đầu tiên mà gia chủ cần phải gặp chính là kiến trúc sư !

GIA CHỦ CẦN CHUẨN BỊ GÌ ?

Kiến trúc sư là nhà thiết kế. Tuy nhiên, mức độ hiệu quả trong công tác thiết kế của họ cao đến đâu thì lại phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của các gia chủ. Cụ thể là các gia chủ cần phải chuẩn bị một số thông tin căn bản cần thiết để cung cấp cho kiến trúc sư …

• Yêu cầu sử dụng, qui mô công trình : Gia chủ phải cho kiến trúc sư biết mình muốn xây hay sửa nhà với qui mô nào ? bao nhiêu tầng, bao nhiêu phòng, bao nhiêu người sử dụng ? Gia chủ thích phong cách thiết kế kiểu đơn giản, hiện đại hay cổ điển, phức tạp hay phong cách trung dung ? Thông tin càng rõ ràng thì kiến trúc sư sẽ dễ dàng hơn trong việc tư vấn thiết kế cho gia chủ đúng với yêu cầu, tránh đi lan man mất thời gian cho cả đôi bên …

• Yêu cầu về tiến độ : Nhiều gia chủ hay có những yêu cầu bức bách về tiến độ công việc ví dụ như xây/ sửa nhà ăn Tết, cưới vợ cho con … Những thông tin đó cần phải được thông báo ngay để kiến trúc sư có thể giúp gia chủ hoạch địch một kế hoạch công việc tổng thể từ thiết kế đến thi công nhằm đảm bảo công trình có thể hoàn tất đúng thời gian mong muốn của gia chủ.

• Kinh phí đầu tư : Đây là vấn đề hết sức tế nhị mà hầu hết các gia chủ đều không muốn chia sẻ hoặc cung cấp con số không chính xác dẫn đến những trục trặc khi hoàn tất công trình như gia chủ thiếu tiền hoặc gia chủ không ưng ý với ngôi nhà vì tiết kiệm quá mức cần thiết … Vấn đề kinh phí thì đúng là các gia chủ không nên chia sẻ với các nhà thầu do vấn đề nguyên tắc mặc cả như trong mua bán kinh doanh không cho phép. Tuy nhiên, với kiến trúc sư thì lại khác. Kiến trúc sư chỉ ăn tiền dịch vụ thiết kế và không thu lợi nhuận trong chi phí thi công mà gia chủ phải bỏ ra để đầu tư cho công trình của mình. Kiến trúc sư cần phải được biết chính xác gia chủ dự định đầu tư bao nhiêu tiền cho công trình để có thể đề xuất những phương án thiết kế phù hợp với túi tiền của gia chủ. Điều này chỉ có lợi cho gia chủ mà thôi ! Tuy nhiên về nguyên tắc, gia chủ cũng nên dự trù một số tiền chừng 20 – 30% số tiền dự kiến để dành cho những hạng mục phát sinh rất thường hay xảy ra khi công trình đi vào giai đoạn hoàn tất …

Tóm lại, gia chủ cần phải hiểu một nguyên tắc là kiến trúc sư nói riêng và các nhà thiết kế khác nói chung đều khác với những nhà thầu. Vai trò của nhà thiết kế như là một trợ thủ đắc lực cho gia chủ trong việc xây nhà hay sửa nhà. Tuy nhiên trong thực tế, có gia chủ cũng thích làm việc với những nhà thiết kế kiêm luôn nhà thầu … Việc này cũng có thể giúp gia chủ tiết kiệm thời gian khi qui công việc về một đầu mối theo dạng hợp đồng trọn gói thiết kế và thi công khoán gọn theo kiểu “chìa khóa trao tay”. Chỉ có điều cần lưu ý là việc này vi phạm một nguyên tắc mà người ta thường hay nói là “vừa đá bóng, vừa thổi còi” nên sự khách quan trong phối hợp công việc giữa thiết kế và thi công là hầu như không có. Nếu gia chủ gặp nhà thầu có lương tâm thì cách làm này có thể giúp cho gia chủ tiết kiệm bớt chi phí và thời gian … Nhưng nếu gia chủ gặp phải nhà thầu hơi láu cá một tí thì khả năng “tiền mất tật mang” là điều không thể tránh khỏi và khi đó gia chủ chẳng còn ai đóng vai tư vấn độc lập để hỗ trợ giải quyết “sự cố” cho mình …

Qua vài dòng phân tích bên trên, tuy không quá chi tiết nhưng cũng có thể cung cấp cho quý vị gia chủ một vài thông tin về một số cách làm phổ biến hiện tại cũng nhưng cách làm mà chúng tôi khuyến khích … Nó sẽ giúp cho các hoạt động trong môi trường xây dựng ngày một bài bản, chuyên nghiệp hơn và về cơ bản là có lợi cho gia chủ hơn …

Làm nhà hỏi kiến trúc sư …

Gia phong phép tắc hỏi sư trong Chùa …

Saigon, ngày 13 tháng 04 năm 2014,

Lão Hắc